Er is de afgelopen jaren veel vooruitgang geboekt in de conceptualisering van en het onderzoek naar werkverslaving. Het wordt gedefinieerd als een gedragsverslaving met symptomen die lijken op verslavingen aan middelen, zoals ontwenning, tolerantie, stemmingswisselingen of conflicten. Twee belangrijke factoren maken het tot een van de belangrijkste uitdagingen in de organisatiepsychologie en de volksgezondheid in de 21e eeuw. 

Werkverslaving is een van de meest voorkomende verslavingsgedragingen

Ten eerste tonen onderzoeken naar werkverslaving aan dat het vaker voorkomt dan de meeste andere vormen van verslaving. Afhankelijk van het land kunnen ongeveer 6 tot 20% van de werknemers worden getroffen, en dergelijke verschillen in prevalentie houden waarschijnlijk tot op zekere hoogte verband met factoren op macroniveau, zoals arbeidsmarktregulering, stabiliteit van de werkgelegenheid en sociale zorgstelsels. 

Werkverslaving veroorzaakt aanzienlijke individuele, sociale en economische schade

Ten tweede is werkverslaving strikt gerelateerd aan hoge werkdruk, chronische en substantiële werkstress en burn-out. Bovendien heeft het een aanzienlijke invloed op het disfunctioneren van het gezin en het algemeen problematisch sociaal functioneren. Bovendien houdt het meestal verband met verminderde productiviteit. Met andere woorden, het heeft aanzienlijke negatieve gevolgen voor de getroffen personen, hun naasten en de ontvangers van hun werk. Momenteel zijn er voldoende empirische en theoretische uitgangspunten om het verband tussen werkverslaving en de wereldwijde ziektelast nader te bekijken. De hoge prevalentie ervan, in combinatie met aanzienlijke en wijdverspreide negatieve effecten, maakt het waarschijnlijk dat het aanzienlijke schade toebrengt aan een bevolking, met gevolgen voor de medische en sociale zorgstelsels.

Stress op het werk en een hoge werkdruk worden steeds meer erkend als belangrijke oorzaken van ziekten en aandoeningen die de belangrijkste componenten vormen van de wereldwijde ziektelast. Een meer gedetailleerde definitie van burn-out is onlangs opgenomen door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in de elfde herziening van de Internationale Classificatie van Ziekten (ICD-11), die een groeiende erkenning weerspiegelt van de rol van professioneel werk in de geestelijke gezondheid.

Een overmatige preoccupatie met productiviteit met uitsluiting van plezier en interpersoonlijke relaties is een klinisch erkend probleem, een symptoom van een obsessief-compulsieve persoonlijkheidsstoornis (OCPD). Er zijn echter steeds meer aanwijzingen dat oncontroleerbaar overwerken verband houdt met een verslavingsstoornis, de zogenaamde "werkverslaving" of "workaholisme", wat resulteert in verminderde productiviteit en aanzienlijke schade aan het individu en andere mensen in hun omgeving. OCPD lijkt een van de belangrijkste risicofactoren te zijn. Desalniettemin suggereren de beschikbare onderzoeken dat werkverslaving een aparte klinische entiteit is en een verslavende stoornis met zijn etiologie, symptomatologie, epidemiologie en beloop. Het als zodanig erkennen heeft ingrijpende gevolgen voor de sociale perceptie, identificatie, preventie en behandeling ervan. De beschikbare gegevens suggereren dat studieverslaving voor sommigen een vroege vorm van werkverslaving is.

Tot nu toe is er weinig moeite gedaan om de rol van werkverslaving in de gevolgen van werkstress en hoge werkdruk te onderzoeken. Momenteel is onze kennis over risicofactoren op micro-, meso- en macroniveau van werkverslaving en de interacties daartussen beperkt. Dit gebied van onderzoek en klinische kennis leed onder een gebrek aan systematisch onderzoek en geïntegreerde inspanningen van experts van over de hele wereld. Ons project heeft tot doel deze beperkingen te overwinnen en hoogwaardige kennis over werkverslaving te bieden.

In deze rubriek vindt u een overzicht van werkverslaving op basis van de meest actuele wetenschappelijke gegevens.